نواز شريف عوام کي سازش بابت ڇو نٿو ٻڌائي؟

جمع 07 جولاءِ 2017ع

   پاناما پيپرز ۾ وزير اعظم نواز شريف ۽ سندس ڪٽنب جي ملوث هجڻ وارو معاملو آخري مرحلي ۾ داخل ٿي رهيو آهي. ان سان گڏوگڏ ملڪي سياسي گرمي پد ۾ به اضافو ٿي ويو آهي. رڳو ايترو ئي نه پر نواز ليگ جي وزيرن ۽ شريف ڪٽنب جي فردن طرفان جاچ ڪندڙ ٽيم تي تنقيد جي تيرن جا تکا ۽ تڪڙا حملا پڻ ٿي رهيا آهن. وزير اعظم ۽ سندس ٽيم جي حڪمت عملي اها آهي ته جي آءِ ٽي آڏو باقاعدگيءَ سان پيش ٿبو. جيئن نظر اچي ته، ٽيم سان سهڪار ڪري رهيا آهن پر بيان رڪارڊ ڪرائڻ بعد ميڊيا ۾ اچي ٽيم جي رويي ۽ ان جي ڪارڪردگي کي مڪمل طور لتاڙيو ويندو. هن وقت زميني صورتحال اها آهي ته جي آءِ ٽي تڪراري بڻجي وئي آهي. ائين ڪرڻ ۾ حڪومت طرفان اختيار ڪيل سياسي طريقا پنهنجي جاءِ تي آهن پر، ان ڪم ۾ عمران خان به ڪجهه هٿ ونڊايو آهي. سڀ کان وڏو ڪم جي آءِ ٽي وارن پاڻ ڪيو، جنهن ۾ ان حڪومت ۽ ان جي ڪجهه ادارن ۽ ماڻهن تي الزام هنيا. ٿيڻ ائين گهربو هو ته اها ٽِيم پاڻ کي اهڙي قسم جي الزامن يا سياسي ڳالهين کان پري رکي، پنهنجو ڪم ڪندي رهي ها. ائين سندس جاچ جي شفافيت برقرار رهي ها. ان ٽيم جي جوڙجڪ ۽ ڪنهن کي ميمبر نامزد ڪجي، ان معاملي به نواز ليگ جي ڳالهه کي وزن ڏنو ته، وزيراعظم جي خاندان کان سياسي انتقام ورتو پيو وڃي.

اصل ۾ هن ڪيس جا ٻه پاسا آهن. هڪ سياسي پاسو ۽ ٻيو انتظامي يا ڪرپشن وارو پاسو. پاناما ڪيس تي جيتوڻيڪ ٻين پارٽين به احتجاج ڪيو پر ان ڪيس ۾ جان ان ڪري پئجي سگهي جو عمران خان ڌرڻو هنيو. وفاقي گادي واري شهر ۾ صورتحال اهڙي پيدا ٿي وئي جو عدليه کي مداخلت ڪرڻي پئي. عمران خان طرفان پاناما اسڪينڊل تي احتجاج دراصل سندس پراڻي احتجاج جي تسلسل ۾ آهي، جيڪو هن 2013ع جي چونڊن ۾ ڌانڌلين جا الزام هڻي ڪيو هو. ان الزام لاءِ جڊيشنل ڪميشن ٺهي عمران خان جو پهرئين ڏينهن کان اهو مطالبو آهي ته وزير اعظم نواز شريف استعيفا ڏي يا ڪا اهڙي صورتحال پيدا ٿئي جو سندس حڪومت کي گهر ڀيڙو ڪري سگهجي. اهو مطالبو هن چونڊن ۾ ڌانڌلين مهل به ڪيو هو ته وري پاناما ڪيس ۾ به ڪيو آهي.  وزير اعظم کي ڪنهن هڪ شخص يا پارٽي جي خواهش يا فرمائش تي هٽائي نٿو سگهجي. ان کي هٽائڻ جو آئيني ۽ قانوني طريقو موجود آهي.

ٻيو پاسو اهو آهي ته ڪرپشن ڪئي وئي آهي، مني لانڊرنگ ۽ غيرقانوني طور اثاثا ٺاهڻ جا معاملا آهن. ان ڳالهه جي ضرور جاچ ٿيڻ گهرجي. پاڪستان ۾ خاص طور تي جنرل ضياءَ الحق جي دور کان حڪومت ۽ ڪاروبار يا ڪاروبار ۽ سياست پاڻ ۾ گڏ وچڙ ٿي ويا آهن. اهو ئي سبب آهي جو ملڪ ۾ نه سياسي فضيلت سان يا صاف سٿري ٿي رهي آهي ۽ نه ئي وري ڪاروبار ۽ معيشت ۾ ميرٽ، معيار ۽ ترقي جا ڪي اهڃاڻ نظر اچن ٿا. جيڪڏهن وزير اعظم يا پارٽي جي سربراهه وٽ کنڊ جا ڪارخانا هوندا ته ان جي حڪومت جون کنڊ بابت پاليسيون لازمي طور تي شڪ جي نگاهه سان ڏٺيون وينديون. اتان کان ئي ڪرپشن ۽ خراب حڪمراني جون حدون شروع ٿي وڃن ٿيون. نتيجي ۾ سمورو ڪرپشن جو بار ڪنهن نه ڪنهن شڪل ۾ عوام کي برداشت ڪرڻو پوي ٿو. عوام رڳو اهو ڪرپشن جو بار ئي نٿو کڻي بلڪه اها ڪرندڙ معيشت، وڌندڙ قرضن، خراب حڪمراني، سياسي، سماجي ۽ انتظامي حالتن جي خراب ٿيڻ جو بار به کڻي ٿو ۽ کيس ملي ڪجهه به نه ٿو. گذريل ٻن ٽن سالن کان حڪمران طبقن جي پاڻ ۾ هلندڙ جهيڙي سبب حڪومت عام ماڻهو جي حالتن کي بهتر بنائڻ ۾ ڪوبه ڪردار ادا نه ڪري سگهي آهي. ان جي ترجيح صرف پاڻ بچائڻ واري رهي آهي.

ان ڪري ٿيڻ ائين گهربو هو ته ڪرپشن جي معاملي کي سياسي اشو کان پاسيرو رکي اڪلايو وڃي ها. ان کي عمران خان جيترو سياسي بنايو، ان سان يقينن حڪمران جماعت نواز ليگ تي دٻاءُ وڌيو پر ساڳئي وقت تي وزير اعظم کي اهو وجهه به مليو ته هو اهو چوي ته، شريف خاندان کان بدلو ورتو پيو وڃي يا ان کي نشانو بڻايو پيو وڃي يا وري سازش ٿي رهي آهي وغيره. حڪومت چوي ٿي ته غير جمهوري ڌريون حڪومت خلاف سازش ڪري رهيون آهن، ايتري قدر جو وزيراعظم جي ڌيءَ مريم نواز به جي آءِ ٽي آڏو پيش ٿيڻ بعد ميڊيا سان ڳالهائيندي ان ڳالهه کي ورجايو آهي ته ”اسان کي ان نقطي ڏي نه ڌڪيو جو وزير اعظم پنهنجي سيني جا راز کولي وجهي.“ ڪهڙا راز آهن ۽ ڪهڙيون سازشون آهن، اهي عوام آڏو اچڻ گهرجن. وزير اعظم کي انهن سازشن تان پردو کڻڻ گهرجي، ڇاڪاڻ جو جمهوريت رڳو وزير اعظم نواز شريف يا نواز ليگ جو مسئلو ناهي. هي سڄي ملڪ جي ماڻهن جو مسئلو آهي. جيڪڏهن اهڙي ڪا سازش آهي ته اها هن ملڪ ۽ ان جي عوام خلاف سازش آهي. چونڊن ۾ ڌانڌلين واري ڌرڻي بعد جاويد هاشمي چيو هو ته، ڪهڙي نموني ڪِن سگهارن ادارن جي همراهن وزير اعظم نواز شريف کي هٽائڻ پئي چاهيو ۽ پهرين جڊيشل ڪو ۽ ان بعد من پسند طريقي سان چونڊن ڪرائڻ جو پلان هو. سياسي حلقن جو چوڻ آهي ته جاويد هاشمي اڄ سوڌو ان ڳالهه تي قائم آهي، بلڪه چوي ٿو ته هاڻي به ساڳي صورتحال آهي.

جيڪڏهن چند گهڙين لاءِ ان سازش واري ٿيوري کي سچ به مڃي وٺجي ته وزير اعظم نواز شريف کي هن ڪيس ۾ عهدي تان هٽايو وڃي ٿو. حڪمران جماعت وٽ قومي اسيمبليءَ ۾ اڪثريت آهي، اها پنهنجو نئون پارلياماني ليڊر چونڊي سگهي ٿي. ان ڪري رڳو نواز شريف جي وڃڻ سان جمهوريت جي لاءِ فرق نه پوندو، اهو فرق نواز خاندان جي عهدي ۽ ان جي ڪاروبار تي ضرور پئجي سگهي ٿو. اها بدقسمتي آهي جو اسان وٽ سياسي پارٽيون بطور سياسي پارٽين جي نه پر ذاتي جاگير يا ملڪيت جي حيثيت ۾ هلايون وڃن ٿيون، جيڪڏهن نواز ليگ نواز شريف کانسواءِ نٿي هلي سگهي يا پنهنجو پارلياماني ليڊر نٿي ٺاهي سگهي ته، اها حقيقي معنيٰ ۾ پوءِ سياسي پارٽي ناهي. ساڳي ڳالهه پيپلز پارٽي لاءِ به چئي سگهجي ٿي. پيپلز پارٽي جڏهن حڪومت ۾ هئي ته ان خلاف به جڏهن اهڙي قسم جي ڳالهه سامهون ايندي هئي ته اها به پنهنجي حڪومت جي وڃڻ کي جمهوريت وڃائڻ جي برابر قرار ڏيندي هئي. اڄ ساڳي ڳالهه نواز ليگ ڪري رهي آهي. اهو درست آهي ته پيپلز پارٽي توڙي نواز ليگ ٻنهي پارٽين جي حڪومتي دورن ۾ مختلف غير جمهوري واقعا ٿيندا رهيا آهن. جن جي نتيجي ۾ سويلين اختيار ڪمزور ٿيندو رهيو آهي. هر ايندڙ ڏينهن ڄڻ ان ڪمزوري ۾ اضافو ٿيو آهي، پر انهن ٻنهي وڏين پارٽين جيڪي جمهوريت پسندي جي دعويٰ ڪن ٿيون، انهن ڪڏهن به سويلين پاور ۽ جمهوريت کي مضبوط ڪرڻ لاءِ ڪي به اپاءُ نه ورتا آهن. جي اهڙا اپاءُ ورتا وڃن ها ته اڄ صورتحال مختلف هجي ها. اڄ به ضرورت ان ڳالهه جي آهي ته سياسي ڌريون سويلين اختيار وڌائڻ لاءِ هڪ ٿين.

لڳي ٿو ته جي آءِ ٽي مقرر مدي اندر يعني 10 جولاءِ تائين پنهنجي رپورٽ سپريم ڪورٽ جي بئنچ وٽ پيش ڪندي. ميڊيا جي رپورٽن موجب آءِ ايس آءِ جاچ ٽيم جي بطور سيڪريٽريٽ جي ڪم ڪري رهي آهي. هن رپورٽ کان اڳ جيڪو ماحول جڙي رهيو آهي، تنهن ۾ وزير اعظم نواز شريف پنهنجو پاڻ کي سوڙهو محسوس ڪري رهيو آهي. رپورٽ سپريم ڪورٽ ۾ پيش ٿيڻ بعد عدالت ان رپورٽ کي ڪيئن ٿي اڪلائي؟ اهو اهم سوال آهي. عدالت ان ڏس ۾ ڪو فوري حڪم جاري ڪري ٿي يا باقاعده ريفرنس ٺاهڻ جي هدايت ڪري ٿي يا وري وڌيڪ تحقيق ڪرڻ لاءِ چوي ٿي. اهو سڀ ايندڙ ٽن ڏينهن ۾ پاڻ ڄاڻي وٺنداسين. 

Nawaz Sharif Conspiracy